Για να είσαι αλεπού στο στοίχημα
Πως χρησιμοποιούνται τα στατιστικά της OPTA στο στοίχημα; Τι είναι και που χρησιμεύουν στις στοιχηματικές εταιρίες;
Τελικές προσπάθειες, σουτ στο στόχο, επιτυχημένες πάσες, τα πολυσυζητημένα xgoals, πόντοι στον αιφνιδιασμό ή σε δεύτερες επιθέσεις: Όλα αυτά και χιλιάδες άλλα στατιστικά έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας, επηρεάζουν τις απόψεις αθλητικών δημοσιογράφων και φιλάθλων και αποτελούν καθημερινό σημείο μελέτης για για την πλειοψηφία όσων παίζουν στοίχημα παγκοσμίως.
Ποιος όμως καταγράφει, επεξεργάζεται και παρέχει αυτά τα στατιστικά; Η OPTA SPORTS κυριαρχεί στο sports data analysis τις τελευταίες δεκαετίες και παρέχει τις υπηρεσίες της σε λίγκες, ομοσπονδίες, ομάδες, Μ.Μ.Ε. και στοιχηματικές. Ιδρύθηκε το 1996 στο Ηνωμένο Βασίλειο, με έδρα το Λονδίνο.
Η ανάπτυξή της ήταν τόσο ραγδαία, όσο και η ανάγκη για περισσότερα και ποιοτικότερα αθλητικά στατιστικά, με συνέπεια να προσελκύσει μεγάλους «παίκτες» του χώρου όπως ο όμιλος Perform και το επενδυτικό fund Vista, που της έδωσαν τη σημερινή της μορφή και την κατέστησαν υπερ-απαραίτητη στον κόσμο των σπορ και τους bookmakers. Στο κείμενο που ανοίξατε λοιπόν θα αναλύσουμε:
Η OPTA ξεκίνησε με τους αγώνες της Πρέμιερ Λιγκ. Συνεργάστηκε με το Sky Sports που εδώ και χρόνια διαθέτει μεγάλο κομμάτι της πίτας των τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Η συνεργασία τους σε πρώτη φάση αφορούσε σε βασικά στατιστικά. Κάτι που σε βάθος χρόνου όμως οδήγησε σε συνεργασία με την ίδια τη Λίγκα, ως επίσημος πάροχος αυτών των στοιχείων.
Οι μεγαλύτεροι θα θυμάστε τα πανομοιότυπα στατιστικά αγώνων μέχρι τα τέλη του ’90: Γκολ, δοκάρια, αποκρούσεις, κατοχή μπάλας και μερικές ακόμα κατηγορίες αναγράφονταν στις κάρτες του τηλεοπτικού δέκτη. Ο σπίκερ διέθετε κάποια επιπλέον στοιχεία, που αφορούσαν π.χ. την προϊστορία των ομάδων, ή βασικές επιδόσεις των παικτών και με αυτά διάνθιζε τις περιγραφές. Η έλευση του 2000 με τη γιγαντιαία πρόοδο των υπολογιστών, τη διάδοση του internet και την αλματώδη ανάπτυξη των στοιχηματικών εταιρειών διαδικτυακά, έκαναν την OPTA αυτό που είναι σήμερα: Μία εταιρεία-κολοσσό, με εγκαταστάσεις σε όλη την Ευρώπη, τις Η.Π.Α. και την Αυστραλία, που δεν παρέχει απλά εκατομμύρια στατιστικά για πάνω από 60 διαφορετικά σπορ, αλλά δημιουργεί συνέχεια νέες στατιστικές κατηγορίες και ορίζει, στην ουσία, τους τομείς ανάλυσης ενός αθλήματος.
Η εταιρία καταγράφει όλες τις κινήσεις, κυριολεκτικά, κάθε παίκτη σε έναν αγώνα και παράλληλα συνθέτει «το παζλ» συνολικής απόδοσης μιας ομάδας.
Η ριζική διαφοροποίηση είναι πως όλες αυτές οι πληροφορίες δεν παραδίδονται στους ενδιαφερόμενους σε ένα δυσανάγνωστο αρχείο υπολογιστή. Επεξεργάζονται, παραμετροποιούνται και οπτικοποιούνται, ώστε να είναι χρήσιμες και κατανοητές σε ομάδες, σπορτκάστερς, σχολιαστές και βέβαια στις δύο πλευρές του «τανγκό» του στοιχήματος, στους bookies και τους παίκτες.
Θυμηθείτε όλα τα animation που βλέπετε πλέον στους αγώνες και σας εντυπωσιάζουν : περιοχές γηπέδου που «πάτησε» περισσότερο μια ομάδα, πάσες που διαπέρασαν αμυντικά τείχη, σημεία από τα οποία εκδηλώθηκαν σουτ. Ή σκεφτείτε τις φορές που στοιχηματίσατε να σκοράρει με κεφαλιά ένας αμυντικός, βασισμένοι σε ένα στατιστικό για στημένες φάσεις. Αυτή είναι η δουλειά της OPTA.
Αν είστε ήδη εντυπωσιασμένοι, έχει και συνέχεια: πως καταφέρνουν να παρέχουν τόσα στατιστικά σε πραγματικό χρόνο, ενώ εξελίσσεται η ροή του ματς;
Η διαδικασία συλλογής τους είναι πολύπλοκη και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Βασίζεται σε συνδυασμό υψηλής τεχνολογίας και ανθρώπινης παρέμβασης, με την παρουσία του ανθρώπινου παράγοντα να είναι η πιο καθοριστική.
Ας υποθέσουμε ότι υπάρχει ένα live ματς ποδοσφαίρου. Σε κάθε τέτοιο τοποθετούνται δύο αναλυτές, ένας για την κάθε ομάδα, που έχουν μπροστά τους δύο οθόνες. Η πρώτη είναι διαδραστική και -πέρα από την προβολή του αγώνα- δίνει τη δυνατότητα στον αναλυτή να παρεμβαίνει ποικιλοτρόπως, π.χ. να απομονώνει χώρους, να σχεδιάζει γραμμές, να ακολουθεί κινήσεις παικτών με, ή χωρίς τη μπάλα. Η δεύτερη χρησιμοποιείται ως εφεδρική, για να μπορεί να ξαναδεί φάσεις που έχασε.
Όπως γίνεται αντιληπτό, πρόκειται για πολύ δύσκολη εργασία, που απαιτεί υψηλή νευρομυϊκή συναρμογή θέασης και ταυτόχρονης πληκτρολόγησης, πλήρη συγκέντρωση, ταχύτητα αντίδρασης και ικανότητα πολλαπλών ενεργειών σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Ο χειριστής είναι υποχρεωμένος με το ένα χέρι να «κλειδώνει» όσα συμβαίνουν και με το άλλο να πληκτρολογεί, χωρίς να χάνει το βασικό μόνιτορ από τα μάτια του. Συνήθως, το ίδιο άτομο αναλαμβάνει συγκεκριμένες ομάδες καθ’ όλη τη σεζόν, για να διευκολύνεται το έργο του.
«Πάνω» από τους δύο αναλυτές, υπάρχει τρίτος, που τσεκάρει και τις δύο ομάδες, ελέγχει την πιστότητα των δεδομένων που τον τροφοδοτούν οι προηγούμενοι και διορθώνει επί τόπου λάθη ή παραλείψεις. Όσο και αν φαίνεται εξωπραγματικό, οι αρχικές εγγραφές των δύο χειριστών επιβεβαιώνονται σε ποσοστά άνω του 90%. Για την εξάλειψη κάθε λάθους πάντως, η τελευταία σκυτάλη παραδίδεται σε έτερο εξειδικευμένο διορθωτή, που ξαναελέγχει κάθε συμβάν του αγώνα.
Όλες αυτές οι χιλιάδες πληροφορίες προωθούνται άμεσα σε ένα κέντρο επεξεργασίας και ενημέρωσης της OPTA, όπου εκεί ομαδοποιούνται ανάλογα και αποστέλλονται σε ελάχιστα λεπτά στο μέσο που μεταδίδει τον αγώνα ή στις συνεργαζόμενες στοιχηματικές εταιρείες.
Ποιοι είναι όμως αυτοί οι αναλυτές; Συνήθως πρόκειται για νέα παιδιά. Το βασικό τους χαρακτηριστικό είναι η ταχύτητα συγχρονισμού σε χέρια και μάτια, κάτι που εξετάζεται στο αρχικό 5ωρο τεστ που υποβάλλονται όσοι επιθυμούν να εργαστούν για την OPTA. Όσοι το περάσουν επιτυχώς, προχωρούν στα επόμενα στάδια, που καταλήγουν σε μηνιαία επίπονη εκπαίδευση, πριν αναλάβουν καθήκοντα. Δεδομένων των παραπάνω, μόνο τυχαίο δεν είναι ότι μεγάλο ποσοστό των αναλυτών προϋπήρξαν φανατικοί των video games δράσης, όπου απαιτούνται ανάλογα χαρακτηριστικά.
Για έναν παίκτη στοιχήματος τα στατιστικά (οφείλουν να) καταλαμβάνουν μεγάλο τμήμα της μελέτης του, είτε αναφερόμαστε σε pre-game προγνωστικά, είτε ακόμα περισσότερο σε live στοίχημα, κατά τον οποίο, ιδίως αν δεν παρακολουθούμε το παιχνίδι, είναι εκείνα που θα μας δώσουν χρήσιμες πληροφορίες για όσα συμβαίνουν στο γήπεδο.
Η OPTA SPORTS δε μένει στα βασικά ζητούμενα. Αν μιλάμε για το ποδόσφαιρο, έχει ξεφύγει κατά πολύ από επιθέσεις, κόρνερ, σουτ και κάρτες. Όπως προαναφέρθηκε, είναι η βασική υπεύθυνη για τις εξειδικευμένες κατηγορίες και διαγράμματα που προστέθηκαν στις στοιχηματικές, μπήκαν με φόρα στη ζωή των παικτών και μεγιστοποιούν τη στοιχηματική απόλαυση. Μαζί θα δούμε αναλυτικότερα τρεις εξ’ αυτών, που φέρουν φαρδιά-πλατιά τη «σφραγίδα» της OPTA:
Expected Goals ή xGoals ή XG
Το πιο πολυσυζητημένο στατιστικό τελευταία μεταξύ ποδοσφαιρόφιλων και παικτών στοιχήματος. Η εφεύρεση του αποδίδεται στον Σαμ Γκριν της OPTA. Γιατί όμως έχουν τέτοια επίδραση; Γιατί βάζουν τελεία σε αέναες συζητήσεις και διαμάχες για το ποιος είχε τις περισσότερες και μεγαλύτερες ευκαιρίες σε έναν αγώνα.
Πώς γίνεται αυτό; Η OPTA αξιοποιεί την ασύγκριτη βάση δεδομένων της σε τελικές εκατομμυρίων αγώνων και μετρά ποιες εξ’ αυτών καταλήγουν σε γκολ και με τι συχνότητα. Για να κατηγοριοποιήσει μια τελική, λαμβάνει υπ’ όψιν εννιά κριτήρια:
Βάσει αυτών, κάθε τελική προσπάθεια λαμβάνει έναν αριθμό, που αντιστοιχεί στο ποσοστό όλων των παρόμοιων φάσεων που έγιναν γκολ. Για παράδειγμα, ένα σουτ από τη γωνία της μεγάλης περιοχής που «έξυσε» το δοκάρι, μπορεί να φάνηκε μεγάλη ευκαιρία, αλλά στη μέτρηση xGoal λαμβάνει 0,05, δηλαδή μόνο το 5% αυτών των σουτ καταλήγει γκολ, όταν οι επαναφορές από αποκρούσεις τερματοφύλακα λαμβάνουν περίπου 0,80 xGoals. Τουτέστιν 8/10 φορές καταλήγουν στα δίχτυα.
Βλέποντας λοιπόν τα xGoals, κατανοούμε τις αληθινές ευκαιρίες, αλλά και την ικανότητα ενός παίκτη.
Για παράδειγμα: μία ομάδα μπορεί να σκόραρε 3 φορές, με αριθμό xGoals κάτω του 1. Άρα δεν ήταν τόσο κυριαρχική επιθετικά, αλλά ευτύχησε από συγκυρία να μετατρέψει δύσκολες φάσεις σε γκολ ή διαθέτει χαρισματικούς παίκτες που σκοράρουν ευκολότερα από τα xGoal που τους παρουσιάζονται (αυτοί που κάνουν τη «μισή ευκαιρία γκολ» όπως λέμε). Από την άλλη, ένα κλαμπ που δέχεται γκολ σε αναλογία με τα εις βάρος του xGoals, δε μπορεί να παραπονιέται για ατυχία, αλλά οφείλει να διορθώσει την αμυντική του λειτουργία.
Expected Assists ή xAssists ή xA
Οι Expected Assists είναι ακόμα μία κατηγορία που καθιέρωσε η OPTA, για να μετρήσει την ποιότητα μιας τελικής πάσας και τις πιθανότητές να μετατραπεί σε ασίστ για γκολ. Το μοντέλο των xA παρακολουθεί εξονυχιστικά τους παίκτες με ικανότητα να πασάρουν σε επικίνδυνα σημεία για τον αντίπαλο, άσχετα αν οι αποδέκτες κατάφεραν να σουτάρουν, ή αν ευστόχησαν.
Σκεφτείτε το εξής: Με τις τυπικές μετρήσεις στις πάσες, ένας χαφ μπορεί να έβγαζε σε έναν αγώνα 6-7 πολύ καλές μπαλιές στους επιθετικούς του. Όμως αν εκείνοι αργούσαν να απειλήσουν, αυτές οι μπαλιές δεν καταγράφονταν ποτέ. Ούτε ως ασίστ, ούτε ως θετικός δείκτης για τον χαφ. Με τις xA, η OPTA χρησιμοποιεί και πάλι εξειδικευμένο πλήθος κριτηρίων, όπως και με τα xGoals, που είναι κυρίως τα εξής:
Η ποιότητα της μεταβίβασης μετριέται και πάλι μεταξύ 0 και 1. Κατά συνέπεια, αν μία τελική πάσα μετρηθεί στο 0,20, θεωρείται χαμηλή ποιοτικά, αφού η πιθανότητά της να γίνει ασίστ για γκολ είναι μόνο 20%. Αντίστοιχα, αν ένας παίκτης έχει βγάλει 7,5 xA σε έναν αγώνα, αλλά η ομάδα δεν σκόραρε, αυτό σημαίνει ότι οι συμπαίκτες του δεν αξιοποίησαν τις πολύ καλές τελικές του πάσες.
Με λίγα λόγια: οι xA τελειώνουν τις υπερβολές με τις ασίστ, που πρωτογνωρίσαμε σαν όρο του μπάσκετ και μεταφέρθηκαν με αρκετή προχειρότητα στο ποδόσφαιρο. Η πάσα στα δύο μέτρα με εξουδετερωμένο τερματοφύλακα που καταλήγει σε γκολ, καταγράφεται ως ασίστ, αλλά ως xA θα καταγραφεί και η μειωμένη δυσκολία της, την ώρα που αποδίδεται δικαιοσύνη στις ποιοτικές μεταβιβάσεις ομάδων και παικτών. Ακόμα κι αν δεν καταλήξουν σε τελική προσπάθεια και γκολ.
Sequences
Με τον όρο sequence η OPTA καταγράφει ένα προς ένα τα διαστήματα κυριαρχίας μίας ομάδας. Μία sequence ξεκινά μόλις ένας παίκτης κοντρολάρει τη μπάλα και πασάρει. Παράλληλα, η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει όλα όσα θα συμβούν μέχρι την επέμβαση αντιπάλου.
Θα αναρωτηθείτε, ποια η διαφορά από την κλασική κατοχή; Σκεφτείτε μια ομάδα που «χτίζει» επίθεση, με κατάληξη στον επιθετικό που σουτάρει σε σώματα και κερδίζει κόρνερ. Η κατοχή για την ομάδα συνεχίζεται, το sequence όμως έχει ολοκληρωθεί.
Με τα sequences οι αναλυτές της OPTA εξάγουν πολλαπλά συμπεράσματα για την ομαδική λειτουργία σε δημιουργία και ανάσχεση, για τις ζώνες του γηπέδου που συμβαίνουν οι περισσότερες ενέργειες, αλλά και για το ποσοστό συμμετοχής κάθε παίκτη στο επιθετικό και αμυντικό παιχνίδι και στη μετάβαση, στο λεγόμενο transition game. Μία ομάδα που επενδύει στο build up, καταγράφει περισσότερες και ακριβέστερες πάσες κατά μέσο όρο σε κάθε sequence, ενώ μία που επιτίθεται με άμεσες πάσες, μπορεί να έχει λιγότερο επιτυχείς μεταβιβάσεις, αλλά να δημιουργεί περισσότερα επικίνδυνα sequences έξω από την αντίπαλη περιοχή.
Όλα αυτά ομαδοποιούνται στα περίφημα γραφήματα που δείχνουν τους χώρους που πάσαρε, κουβάλησε μπάλα, ή ανέκοψε τον αντίπαλο μία ομάδα, ή ένας παίκτης.
Με αυτή την κατηγορία δίνεται η δυνατότητα σε αναλυτές, αλλά και στοιχηματικές εταιρείες, να εξάγουν ασφαλέστερα συμπεράσματα για δυνατά και αδύνατα σημεία ποδοσφαιριστών και συλλόγων. Π.χ. παίκτες που συμμετέχουν στα περισσότερα sequences μίας ομάδας θεωρούνται καθοριστικοί και ακόμα καθοριστικότεροι αν έχουν εξίσου υψηλή συμμετοχή σε όσα καταλήγουν σε τελική προσπάθεια. Μια απουσία τους λόγω τραυματισμού δεν θα επηρεάσει μόνο τον προπονητή, αλλά ενδεχομένως και την τελική απόδοση για νίκη του club στο επερχόμενο κουπόνι.
Μιλώντας για κουπόνι στοιχήματος, ύστερα από όλα τα παραπάνω, εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι πιθανότατα το μεγαλύτερο πελατολόγιο της OPTA είναι οι εταιρείες στοιχήματος. Τα εκατομμύρια των πληροφοριών που συλλέγει παραδίδονται παραμετροποιημένα στους book, οι οποίοι τις χρησιμοποιούν για να βγάλουν τις αποδόσεις σε κάθε κατηγορία στοιχήματος.
Πέραν αυτού όμως, τα στατιστικά της OPTA βρίσκονται στην καθημερινή ζωή όλων ημών των παικτών, ακόμα και αν πολλές φορές δεν το συνειδητοποιούμε. Τα πινακάκια και τα γραφήματα στο live στοίχημα, τα επιπλέον στατιστικά που παρέχονται δωρεάν, η ροή γεγονότων ενός ματς, όλα όσα σήμερα θεωρούμε δεδομένα και απαραίτητα για ένα online στοιχηματικό περιβάλλον, βασίζονται σε δουλειά της OPTA, ή κάποιων ανάλογων εταιριών. Είναι τέτοια πλέον η επιρροή της στο χώρο, που σιγά - σιγά βλέπουμε να διαμορφώνονται και νέα είδη στοιχηματισμού, βασισμένα σε αυτά τα στατιστικά, όπως εκείνα που αφορούν τις ασίστ και τις τελικές ενός παίκτη, τα xGoals σε έναν αγώνα. Αλλά και απλούστερα που σχετίζονται με την καταμέτρηση γεγονότων, όπως τα over/under σε οφσάιντ, πλάγια άουτ, ελεύθερα από το τέρμα κλπ.
Κι αν αυτά δεν είναι αρκετά για να κατανοήσουμε τη δύναμη και τη συμβολή της στην αγαπημένη, καθημερινή μας συνήθεια, ας αναλογιστούμε τις εταιρίες που μας δίνουν το δικαίωμα να ζητήσουμε απόδοση για ένα στοίχημα που δεν υπάρχει στο κουπόνι ή για ένα ενισχυμένο ειδικό στοίχημα που συνδυάζει αγορές ομάδων και παικτών. Πριν μας προσφέρει την απόδοση ο μπουκ, θα λάβει υποχρεωτικά υπ’ όψιν τα αντίστοιχα στοιχεία.
Όπως επίσης, ας σκεφτούμε τις φορές που ένα στοίχημα δεν έχει ακόμα διευθετηθεί διότι δεν είναι ξεκάθαρο τι συνέβη, π.χ. κάποιο που αφορά σουτ ή τελικές. Συχνά θα έχετε λάβει απάντηση από τη στοιχηματική εταιρία ότι αναμένει την επίσημη ενημέρωση από τον πάροχο. Ο πάροχος δεν είναι άλλος από τη συνεργαζόμενη εταιρεία στατιστικής, όπως η OPTA, που εν τέλει θα κρίνει την τύχη του στοιχήματός σας.
Επί δεκαετίες, στον κόσμο των σπορ, κυριαρχεί ένα debate για το αν η στατιστική λέει την απόλυτη αλήθεια. Οι υποστηρικτές της διατείνονται ότι οι καινοτομίες που κομίζει η OPTA με στοχευμένα και ουσιώδη στοιχεία ανάλυσης, οπτικοποιημένα και πλήρως κατανοητά για το μέσο φίλαθλο, αποτελούν επανάσταση που βάζει οριστικό τέλος σε αυτό το debate. Αν για τα ίδια τα αθλήματα χωρά ακόμα κάποια συζήτηση, για το χώρο του στοιχήματος η επανάσταση μάλλον πρέπει να θεωρείται δεδομένη, με τελικούς κερδισμένους όλους εμάς, τους παίκτες.
Στοιχηματικές Εταιρίες στην Ελλάδα
Auto & Partial Cash Out* Βελτιωμένο Bet Builder* ΣΤΟ ΠΑΡΑ1 & Boost Νίκης
Ενισχυμένες* Αποδόσεις Επιστροφή στο 0-0 Cash Out* (Partial, Auto & Stop Loss) 
Άμεσο cash out* Ικανοποιητικές αποδόσεις Πλήθος ειδικών στοιχημάτων 
Φτιάξτε Αγορά Υπηρεσία Live Streaming* Μερικό, Ολικό & Αυτόματο Cash Out* 
Ποδόσφαιρο
Μπάσκετ
Όλα
